Over touwspringen, bikkels, knikkers en tollen.

Toen alles nog simpel was! 

In  mijn jeugdjaren werd er op de speelplaats heel veel aan touwspringen gedaan, dat vond ik toen de max. Vooral 'doorlopen':  in een dubbele koord die werd draaiend gehouden door twee meisjes vond ik heel leuk. Ik kon er niet genoeg van krijgen. 

Vroeger was er de jongensschool én de  meisjesschool. Je had toen de school van de nonnen waar de kleuterklasjes gemengd waren maar éénmaal in de lagere school werden jongens en meisjes gescheiden. De jongens gingen na hun kleutertijd  naar de gemeenteschool. Daar werden toen andere bezigheden op de speelplaats gehouden als daar zijn: spelen met de bikkels, met de tol en de knikkers. Waarom toen ook de meisjes dit niet deden heeft wellicht te maken met de toenmalige tijdsgeest. Meisjes werden vooral aangemoedigd om de typische spelletjes voor meisjes te spelen. 

Met de bikkels spelen is me nooit goed gelukt hoeveel ik  dit thuis ook probeerde. Eén van mijn broers was er heel bedreven in zodat ik steeds met verwondering zat te kijken hoe hij dit voor elkaar kreeg. 

Bikkels.
De naam die werd gebruikt was: 'pekkels'
Deze gebruikten mijn zonen vroeger!

Het bikkelspel vereist voornamelijk handvaardigheid.De bikkel wordt in de hand genomen, opgegooid en weer opgevangen. Daarbij moet een bepaalde volgorde in het aantal bikkels dat opgegooid wordt worden aangehouden. Met name het opvangen van de bikkel op de bovenkant van de hand vergt enige bedrevenheid.

Ook deze tollen werden vroeger gebruikt door  mijn zonen.
Zo zie je dat sommige spelen toch redelijk tijdloos zijn.

Soorten

Er zijn verschillende soorten draaitollen: priktollen, zweeftollen en bromtollen.

.
Een bromtol is een vrij grote draaitol van metaal die draaiend wordt gehouden door het indrukken van een omhoog stekende pen. De zoemende of brommende toon wordt voortgebracht door luchtwervelingen in een groot aantal gaten in de omtrek van de tol. Dit kan men vergelijken met de wervelingen rond de stemtong van een fluit of over de rand van een fles of pijp die aangeblazen wordt, zoals een panfluit.
In de jaren vijftig van de 20e eeuw was priktollen onder de jeugd erg populair. De houten priktol loopt naar de onderzijde conisch toe, wordt met een touwtje omwonden dat voor de draaiende beweging zorgt als de tol met een bepaalde beweging op de straat wordt geworpen. Het touwtje moet aan het uiteinde worden vastgehouden, waardoor de tol bij het wegwerpen zal afwikkelen en de draaiende beweging ontstaat. Door de gyroscopische werking richt het snel draaiende corpus zich op en zal de tol op de taats (een metalen punt aan de onderkant) blijven draaien. Bij steeds lagere draaisnelheid zal de verticale stand steeds instabieler worden tot de tol uiteindelijk omvalt en geleidelijk tot stilstand komt.
In die tijd waren er ook tollen die door er met een klein zweepje tegen aan te slaan draaiend werden gehouden.

Mijn originele sprintouw van vroeger heb ik niet meer,
zodoende een nieuwe gekocht zodat mijn kleindochters
deze kunnen gebruiken!

Knikkers zien er echt 'cool' uit. Altijd al mooi gevonden die verschillende kleurtjes!

Een knikker is een kleine massieve kogelvorm van glas, marmer,steen, hout, klein of kunststof. Soms zijn ze ook van metaal. Ze worden meestal gebruikt door kinderen om ermee te knikkeren. In Vlaanderen wordt ook wel gesproken van marbels. De bolvorm heeft een diameter van ongeveer 1 tot 5 cm.


Knikkeren

Knikkeren is het wedstrijdspel met knikkers. Er bestaan meerdere spelvormen. Een populair spel is waarbij meerdere deelnemers om de beurt, te beginnen van een afstand, een knikker (al rollend over de grond) in een kuiltje of knikkerputje moet proberen te werpen. Geprobeerd moet worden om knikkers van tegenstanders te raken zodat deze verder van het kuiltje komen te liggen. Diegene met als eerste alle knikkers in het kuiltje heeft uiteindelijk gewonnen.
Vaak, maar ook dit verschilt per regio of school, worden aan de verschillende soorten knikkers punten toegekend. Over het algemeen zijn grotere knikkers meer punten waard dan kleinere, en zeldzamere met speciale kleurpatronen meer dan de "gewone" glazen knikkers. Dit heeft weer gevolgen voor het inzetten van knikkers, want de inzetten van beide zijden moeten gelijk blijven. Meestal wordt er om de knikkers gespeeld: de winnaar wint dan alle knikkers. Kinderen bewaren soms hun knikkers in een speciale zak: de knikkerzak

Knikker oftewel 'marbel'

Heel sierlijk binnenin!

Foto's: Gill